Dlaczego powinniśmy czytać naszym dzieciom? [8 powodów]
Jesteśmy pewni, że wielu z Was (również i my) swoją przygodę z książkami rozpoczęło już we wczesnym dzieciństwie. To wtedy zaczęły się kształtować pierwsze nawyki czytelnicze. Oczywiście, wielka w tym zasługa najbliższych. Dla prawdziwego mola książkowego szelest przewracanych kartek, ciepły głos kochanej mamy czytającej ulubioną bajkę lub silny, wzywający do przygody, głos taty – wreszcie, pierwsze samodzielne próby czytelnicze, udane bądź nie – oto wspomnienia, które pojawiają się w myśli, kiedy sięgamy pamięcią do czasów dzieciństwa. O tym, że głośne czytanie książek we wczesnych latach ma wymierny wpływ na kształtowanie osobowości przyszłego dorosłego, nie trzeba nikogo przekonywać.
Warto się jednak zastanowić czy w codziennej gonitwie znajdujemy chociaż parę minut i pamiętamy o tej ważnej czynności. Wszystkim leniuchom i nie tylko chcielibyśmy przypomnieć kilka korzyści, płynących z podejmowania tej szlachetnej aktywności, ale zanim o konkretach, przytoczmy kilka faktów. Zerknijmy na poniższą infografikę, która przedstawia wpływ technologii na rozwój dziecka.
Niepokojące, prawda? Jak widać funkcjonujemy w świecie, w którym dominują cyfrowe technologie i nie pozostaje to bez wpływu na rozwój najmłodszych. Coraz więcej czasu nasze dzieci spędzają w rzeczywistości wirtualnej. Postęp technologiczny ma oczywiście swoje dobre strony, warto jednak pamiętać, o tej drugiej, niezbyt korzystnej stronie i włączyć w życie maluchów więcej książek. Przypomnijmy sobie, co możemy podarować sobie i najmłodszym, czytając im codziennie, chociaż kilka minut.
1. Książka dla dzieci to źródło przyjemności i świetna forma rozrywki dla najmłodszych, również dla rodziców.
Wspólne spędzanie czasu na czytaniu swojemu maleństwu to bez wątpienia szczególna czynność. Czynność niemal magiczna, a z racjonalnego punktu widzenia świetna metoda wychowawcza, sprawdzona przez poprzednie pokolenia. Warto sobie o tym przypomnieć zwłaszcza w obecnych czasach. Jak już wyżej wspomnieliśmy dzieci funkcjonują w świecie uzależnionym od wysokich technologii, co bez wątpienia, nie pozostaje bez wpływu na ich właściwy rozwój. Dlatego tym bardziej powinno nam zależeć na zachęcaniu naszych dzieci do „zabawy” z książką.
Korzyści płynące z takiej formy rozrywki są natychmiastowe:
- wzmacniają się więzi między poszczególnymi członkami rodziny,
- dziecko otrzymuje potrzebną uwagę
- taka czynność stanowi dla dziecka niezaprzeczalny dowód miłości.
- Wspólna lektura staje się pretekstem do wspólnych rozmów, „mędrkowania” na podstawie przeczytanych tekstów, współodczuwania, radości oraz salw śmiechu z elementów zabawnej fabuły.
- Ponadto, warto wiedzieć, że głośne czytanie, może dać dziecku przyjemność i spełnienie, nie tylko w wymiarze duchowym, ale też w wymiarze fizjologicznym. Wprowadza je w przyjemny stan relaksacji, pozwala się wyciszyć, przynosi odprężenie po wyczerpującym i obfitującym w różne aktywności dniu.
2. Książka działa stymulująco na sferę zmysłową dziecka.
Nie ulega wątpliwości, że kontakt dziecka z książką pozytywnie pobudza i oddziałuje na różne jego zmysły.
Pięknie ilustrowane książki, które czytają nasze pociechy, cieszą oko, ćwiczą spostrzegawczość i pobudzają ich wyobraźnie, przenosząc je do magicznego świata barw i kształtów.
Rozmaite tytuły pozwalają także na dosłowne „odczucie” pewnych rzeczy, stymulując dotyk, poprzez różnarakie faktury lub dobór materiałów imitujących np. futerko zwierząt.
View this post on Instagram
W przypadku węchu, wystarczy potrzeć stronę palcem, aby przekonać się jak pachnie, powiedzmy – wanilia lub ulubiony owoc. Poza tym, prawdziwe mole książkowe uwielbiają sam zapach książek (pewnie znacie to uczucie) , a z wiekiem - jak wiemy - ta wrażliwość jest jeszcze potęgowana, przez miłość do książek wyniesioną właśnie z dzieciństwa.
Oczywiście książkę dla dzieci można też usłyszeć. W naszych księgarniach stacjonarnych Tak Czytam na działach dziecięcych, często rozlegają się odgłosy dzikich stworzeń, groźne ryczenie lwów, śpiewy egotycznych ptaków; odgłosy zwierząt, z którymi mamy kontakt na co dzień, poszczekiwania, pomiaukiwania, dźwięki zwierząt mieszkających na wsi, niejednokrotnie można usłyszeć też piękno instrumentów muzycznych oraz dźwięki maszyn i samochodów, kiedy jakiś maluch naciśnie przycisk na książeczce dźwiękowej.
I może tylko smak nie jest reprezentowany tak jak byśmy chcieli… ale pozostają zawsze książki kucharskie. :)
3. Książka dla dzieci jest źródłem wiedzy i narzędziem do odkrywania świata.
Banałem jest stwierdzenie, że książki dla dzieci umożliwiają dziecku poznanie otaczającej go rzeczywistości. Jednak w przypadku tak ważnej sprawy jak czytanie, takich banałów nigdy dość. Dzięki książkom dziecko przyswaja nowe wyobrażenia i rozbudowuje aparat pojęciowy. Poznaje ważne fakty, wydarzenia i postaci.
View this post on Instagram
Dzieci często pytają dlaczego? W takim wypadku warto pokazać maluchowi np. pierwszą encyklopedię. Taka książka to idealny nośnik wiedzy i wspaniała pomoc dla zakłopotanych rodziców, można w niej znaleźć odpowiednią i zadowalającą odpowiedź na trudne pytanie, postawione przez ciekawskiego malucha.
Dodatkowo dzięki czytaniu kształci się myślenie abstrakcyjne, które pomaga w aktywnym odbieraniu rzeczywistości (porównywanie, analizy i syntezy, łączenie przyczyn i skutków) oraz – co ważne szczególnie dzisiaj w cyfrowej dobie - zdolność skupienia i uwagi.
Takie umiejętności na pewno zaprocentują na zajęciach w szkole, gdy trzeba będzie je zastosować w praktyce. Ponadto lektura daje też możliwość kontaktu z bogactwem wielu doświadczeń, niemożliwych do zdobycia przez samo dziecko np. podróże do odległych krain, poznanie dzikiej flory i fauny, poznanie ludzi z odmiennych kultur, wyznań, grup społecznych.
Warto zaznaczyć fakt, że rzeczywistość w dużej mierze poznajemy poprzez język. Zatem rozbudowane słownictwo, to bogatszy świat naszych dzieci.
4. Dziecko zapoznaje się z formą książki i gatunkami literackimi.
Równie interesującą zaletą czytania dzieciom, jest to, że dziecko zaznajamia się z budową książki, z „jej kośćcem” - od najprostszych elementów takich jak głoska i litera, po te bardziej złożone – wyrazy oraz zdania. Zapoznaje się z akcentem oraz intonacją. Są to rzeczy może nie tak oczywiste na pierwszy rzut oka, ale niezwykle pomocne, ponieważ dziecko będzie czuło się pewniej w szkole podczas nauki alfabetu, czy nauki pisania.
Podczas lektury nasze maluchy poznają pierwsze formy literackie i gatunki. Wiersze, rymowanki, bajki, baśnie, opowiadania – to tylko niektóre z gatunków literackich, które można poznać w dzieciństwie poprzez czynność czytania. Powstają nawet specjalne serie książek, które skupiają się tylko na wyeksponowaniu tego „aspektu gatunkowego”. Dziecko może przeczytać reportaż lub biografie w formie zabawnej opowiastki.
5. Rozwija pierwsze zainteresowania, które mogą być wyznacznikami dorosłego życia.
Czytanie i zainteresowanie swojego dziecka książkami, może mieć też pozytywny aspekt, jeśli chodzi o rozbudzanie pierwszych zainteresowań i pasji, które mogą stać się kierunkowskazem dla dorosłego życia.
Składanie modeli, budowa silników jest to nie tylko doskonała forma nauki, ale także pierwszy krok do odnalezienia pasji, którą nasze dziecko, będzie pielęgnowało przez całe życie.
Często odpowiadamy sobie także na pytanie. Kim chciałem być za młodu? Przypominamy sobie wtedy, że pewien bodziec do naszej przyszłej ścieżki kariery, mogliśmy znaleźć w książkach, które oglądaliśmy i czytaliśmy w dzieciństwie.
Również sami chcemy pokazać dziecku, czym tak naprawdę się zajmujemy i gdzie znika mama lub tata, gdy mówią o tym, że idą do pracy. Czasami chcemy je zainspirować, by przejęły po nas schedę i zamiłowanie do wykonywanej przez nas pracy.
Książki o zawodach przybliżają specyfikę danych profesji. Zapoznajemy dzieci z odpowiedzialną pracą strażaka, niebezpiecznym zajęciem wojskowego i policjanta, odpowiedzialnym życiem lekarza i ratownika medycznego oraz szeregiem innych zawodów, wykonywanych przez ludzi, z którymi codziennie stykamy się, gdy idziemy z dzieckiem na spacer.
6. Książka pobudza rozwój emocjonalny i psychiczny.
Niewątpliwie jedną z najważniejszych zalet czytania dzieciom jest wydźwięk moralny, jakie niosą ze sobą czytane przez nas opowieści. „Prawienie morałów” to często czynność, którą zajmują się autorzy książek dla dzieci. I dobrze. :) Książki uczą ponadczasowych wartości moralnych, wpływają na zmianę negatywnych postaw na pozytywne, pomagają w trudnej sztuce odróżniania dobra od zła.
Ponadto książki pomagają rozwinąć i uczą empatii wobec innych ludzi oraz świata przyrody. Moglibyśmy wymieniać tak bez końca.
Warto jednak nadmienić jeszcze, że w rozwoju psychicznym dziecka jedną z najważniejszych potrzeb rozwojowych jest więź z najbliższymi osobami. Jest to jeden z warunków, który należy spełnić, by nasze dziecko mogło wyrosnąć na dojrzałego i zdrowego emocjonalnie człowieka.
Brak takich więzi to pewny przepis na ogromne życiowe problemy. Dlatego warto znaleźć czas na budowanie bliskich relacji z własnym dzieckiem i dać mu kapitał wiedzy oraz sprawnego intelektu, zdobyty właśnie dzięki czytaniu książek.
7. Książki dla dzieci potrafią być formą terapii.
Nie wszyscy wiedzą, że bajka może być także lekarstwem. W przypadku takiego stwierdzenia warto na pewno zapoznać się z pojęciem biblioterapii, a jeszcze bardziej szczegółowo stawiając sprawę - z bajkoterapią. Jest to obecnie jedna z najpopularniejszych w ostatnich latach metod biblioterapeutycznych. Wykorzystuje ona specjalnie pisane utwory w celach terapeutycznych. Taka literatura daje wsparcie w różnych problemach, z którymi zmagają się najmłodsi. Pokazuje ona różnorakie wzorce zachowań i schematy myślenia. Pisane są wyłącznie w celach terapeutycznych, co odróżnia je od klasycznych baśni i bajek.
Bajki dotyczą zagadnień i kwestii istotnych dla dzieci, które są dla nich trudne emocjonalnie. Przykładowo: przygotowanie na pojawienie się rodzeństwa, wizyta u dentysty, lęk przed ciemnością, niska samoocena. Czytanie takich opowiastek kompensuje dziecku niezaspokojone potrzeby, wpływa na kształtowanie pewności siebie i co najważniejsze - chodzi o to, że poświęcamy dziecku czas, miłość i zwracamy uwagę na jego problemy.
8. Książki kształtują pozytywny obraz siebie, pewność siebie oraz pomagają zdobyć autonomię.
Sukces społeczeństwa zależy w dużej mierze od tego, jak zostaną wychowane następne pokolenia. Od poziomu ich wiedzy i umiejętności. Jednym z niezastąpionych źródeł wiedzy pozostaje w dalszym ciągu książka. Warto wyrobić w naszych dzieciach nawyk korzystania z książek jako źródła wiedzy. Będzie mogło chwalić się swoją wiedzą i budować pewność siebie, a nas napawać dumą oraz radością ze zdobywanych osiągnięć czy doświadczeń.
I tak dobrnęliśmy do końca. Powodów, dla których powinniśmy czytać dzieciom są jeszcze tysiące. My wybraliśmy 8, które uważamy za szczególnie ważne. Pamiętajmy też, żeby nie dyskredytować osiągnięć w współczesnej technologii i nie odcinać się od niej całkowicie. Podchodźmy do używania przez nasze pociechy smartfonów, tabletów i komputerów z rozwagą i umiarem.
Zamiast kolejnej godziny przed ekranem zaoferujmy dziecku wspólną zabawę z książką, choćby przez kilkanaście minut. To już będzie duża zmiana. :)
Na koniec tego wpisu zacytujemy Joannę Papuzińską, znaną autorkę książek dla dzieci:
Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci wyrosły na mądrych, dobrych i szczęśliwych ludzi. Jest na to sposób – czytajmy dzieciom! Na pewno każdy rodzic chce przekazać swojemu dziecku to, co najlepsze. Chce, aby dobrze się rozwijało, nie miało problemów w przedszkolu, szkole, a na swojej drodze spotykało samych życzliwych ludzi. Aby tak się stało wcale nie trzeba stosować nowoczesnych metod lansowanych w wielu podręcznikach dla rodziców – trzeba skorzystać z najprostszego sposobu wpływającego na osobowość dziecka – należy zachęcić dziecko do czytania książek. Czytanie książek jest jedną z pierwszych inwestycji w rozwój dzieci. To właśnie w książce nasz maluch znajdzie wskazówki, w jaki sposób zbudować swój własny system wartości.